Prozdrowotna kuchnia azjatycka

Kuchnia azjatycka uważana jest za jedną z najzdrowszych na świecie. Wiele regionów Azji szczyci się z długo żyjących mieszkańców, a sposób odżywiania się jest jednym z głównych czynników przyczyniających się do takiego stanu rzeczy. Tu warto wspomnieć o koncepcji „błękitnych stref” – obszarów, w których mieszkają najzdrowsi ludzie na świecie i gdzie żyje najwięcej stulatków.

Tzw. błękitne strefy to miejsca usytuowane najczęściej na górzystych lub nadmorskich terenach, gdzie powietrze i woda są krystalicznie czyste, ludzie dużo się ruszają, wykonując proste, fizyczne prace oraz jedzą organiczne jedzenie. Są bardzo mocno przywiązani do rodziny i przyjaciół – życie w zgodzie z nimi to jedne z najważniejszych wartości. Spośród 10 obszarów błękitnych stref aż 4 przypadają na region Azji, a są to: wyspa Okinawa w Japonii, powiat Bama w Chinach, dolina Hunza w Pakistanie, regiony Swanetia i Abchazja w Gruzji.

Co zdrowego oferuje kuchnia azjatycka

Kuchnia azjatycka to proste i naturalne składniki, takie jak: ryby, warzywa, przyprawy czy ryż. W wielu regionach Azji dania przyrządzane są na parze lub gotowane na patelni, co pozwala zachować wartości odżywcze, podkreślając orientalny smak potraw. Mimo iż kuchnia azjatycka jest prosta, to jednak jest też różnorodna i urozmaicona, bogata w: zioła, witaminy i minerały.  Azjaci zwracają uwagę na harmonijne łączenie smaków i składników, dzięki czemu potrawy są zbilansowane i zawierają wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

Przyjrzyjmy się zatem temu, co zdrowego jedzą Azjaci – być może zaczerpniemy od nich inspiracji i podrasujemy swoje polskie talerze?

Wodorosty – włącz algi do swojego menu

Wodorosty (inaczej glony lub algi) to potoczna nazwa dziko rosnących roślin wodnych, występujących we wszystkich strefach geograficznych, szczególnie cenionych przez Azjatów. To właśnie w krajach, w których algi są najczęściej jadane, notuje się najwyższy odsetek ludzi cieszących się świetnym zdrowiem i witalnością do późnej starości.  Wodorosty (na przykład chlorella lub spirulina) są prawdziwą skarbnicą zdrowia. Wodorosty wzmacniają system immunologiczny, oczyszczają układ limfatyczny, chronią serce, regulują ciśnienie krwi, mają działanie przeciwzapalne. Powlekające żele zawarte w algach działają kojąco i regenerująco na przewód pokarmowy, skórę i płuca, łagodząc tym samym stany zapalne i przewlekły kaszel.

Ponadto:

• zawierają niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy jod;
• są cennym źródłem: żelaza, wapnia, potasu, siarki, magnezu, fosforu, cynku, miedzi, manganu, selenu, sodu;
• obfitują w kwasy tłuszczowe omega-3 – to ważna informacja dla osób, które nie chcą jeść ryb - zielone wodorosty zawierają kwas alfa-linolenowy, a czerwone – kwas eikozapentaenowy, których głównym źródłem w naszej diecie są ryby morskie;
• zawierają: witaminy C, E, z grupy B i witaminę A pod postacią beta-karotenu;
• są źródłem pełnowartościowego białka z kompletem aminokwasów egzogennych;
• są bogate w błonnik pokarmowy;
• zawierają niewiele tłuszczu – ok. 7 proc. z przewagą kwasów tłuszczowych wielonienasyconych;
• ok. 60 proc. substancji czynnych zawartych w algach to polisacharydy, w tym – najistotniejszy w przemyśle kosmetycznym – kwas hialuronowy;
• chlorofil obniża poziom wolnych rodników i ma potwierdzone działanie przeciwnowotworowe.

Sfermentowane produkty sojowe

Produkty sojowe można podzielić na sfermentowane, np.: natto, miso, sos sojowy, tempeh, jak i na  niefermentowane, np.: tofu i mleko sojowe.

Jednym z najbardziej popularnych sfermentowanych produktów jest natto wykorzystywane w Japonii do wielu potraw.

Niemodyfikowana genetycznie soja zostaje poddana naturalnej fermentacji, dzięki której zostają wydobyte pożyteczne bakterie Bacillus subtilis natto.  Natto jest doskonałym źródłem: białka, błonnika, witamin i minerałów. Dodatkowo bakterie Bacillus subtilis natto tworzą enzym zwany nattokinazą, który wytwarza witaminę K2 i nie występuje w innych niesfermentowanych produktach sojowych, co bardzo wyraźnie odróżnia soję genetycznie zmodyfikowaną od natto.

Właściwości natto:

• oczyszcza jelita;
• jest bogatym źródłem izoflawonów;
• poprawia stan mikrobioty jelitowej, pomaga przy zaparciach;
• poprawia przemianę materii, wspomaga odchudzanie.

Kurkuma

Kurkuma nazywana jest „przyprawą długowieczności". Jest jedną z najbardziej cenionych przypraw na japońskiej wyspie Okinawa należącej do błękitnych stref.

Właściwości kurkumy:

• niszczy wolne rodniki przyspieszające procesy starzenia komórek, chroniąc DNA przed mutacjami przyspieszającymi powstawanie komórek rakowych;
• działa silnie: przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie, antyoksydacyjnie;
• poprawia pracę trzustki i wątroby;
• osłania błony śluzowe układu trawiennego i jelit;
• ma porównywalne z działaniem hydrokortyzonu czy nurofenu właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne, wykorzystywane w terapii wielu chorób, np.: reumatoidalnym zapaleniu stawów, łuszczycy, zapaleniu trzustki, miażdżycy, hipercholesterolemii, nieswoistym zapaleniu jelit, a nawet nowotworu gruczołu krokowego;
• przyspiesza proces gojenia ran;
• przyspiesza leczenie opryszczki – wystarczy zmieszać szczyptę kurkumy z odrobiną miodu i nałożyć na opryszczkę;
  zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby Alzhaimera;
• łagodzi objawy depresji;
• reguluje poziom cukru we krwi, sprzyja usuwaniu trójglicerydów oraz złego cholesterolu.

Lecznicze grzyby

W azjatyckim menu nie mogło zabraknąć grzybów (shiitake, grzyby reishi, maitake czy matsutake) o działaniu leczniczym. Shiitake działają przeciwwirusowo, stymulują komórki immunologiczne, chronią organizm przed nadciśnieniem i nowotworami, maitake obniżają poziom cukru we krwi, wzmacniają układ odpornościowy, wspomagają pracę serca, podobnie jak matsutake o działaniu przeciwnowotworowym, wspomagające pracę serca i dbające o system immunologiczny. W Polsce grzyby dostępne są przez cały rok, a ich właściwości lecznicze nie ustępują tym azjatyckim. Na uwagę zasługują: boczniaki, białoporki, kurki  czy nawet zwykłe pieczarki.

Agata Majcher