Osteoporoza – poznaj cichego wroga

Osteoporoza – poznaj cichego wroga

Osteoporoza (łac. osteoporosis) jest podstępną chorobą. Rozwija się po cichu, ponieważ demineralizacja kości nie daje sygnałów bólowych. Tymczasem niezdiagnozowana i nierozpoznana choroba może spowodować znaczące obniżenie jakości życia, a ze względu na ryzyko poważnych złamań kości może doprowadzić nawet do kalectwa.


Kości dotknięte osteoporozą są bardziej kruche i porowate – nawet przy niewielkim urazie może dojść do poważnego złamania. Za sprawą utraty minerałów (głównie wapnia) w kościach tworzą się dziury i puste przestrzenie, przez co zwiększa się ryzyko złamań.


W związku z powszechnym starzeniem się populacji osteoporoza stanowi szeroki problem społeczny. Jest to choroba szkieletu prowadząca do złamań kości (najczęściej kręgosłupa, kości przedramienia i szyjki kości udowej), które mogą się pojawić nawet po niewielkim urazie. Przyczyną osteoporozy jest zmniejszenie gęstości mineralnej kości, co prowadzi do zwiększonej ich podatności na uszkodzenia.


Osteoporoza jest naturalnym procesem wynikającym ze starzenia się organizmu to konsekwencja starzenia się układu szkieletowego. Jej rozwój obserwuje się u osób już po 40 r.ż., choć u ludzi młodszych także spotyka się początki tej choroby.


Choć utrata gęstości mineralnej kości jest nieunikniona, to można spowolnić ten proces. Jedną z metod prewencji i leczenia osteoporozy jest suplementacja: wapnia, fosforu, witaminy D3 i K2. Warto zwrócić uwagę, by w diecie obecne były pokarmy, w których występują te składniki pokarmowe:


Witamina D3 – ryby morskie, np.: śledzie, jajka, grzyby, a ponadto kąpiele słoneczne.
Witamina K2 – sery długo dojrzewające, soja fermentowana (natto).
Wapń – parmezan, sproszkowane skorupki jaj, mak.
Fosfor – ryby, podroby, sery dojrzewające, kasza gryczana, strączki.
Krzem – zioła: skrzyp polny, pokrzywa.
Magnez – banany, migdały, kakao.


Uwaga


Nadmiar wapnia w diecie może upośledzić wchłanianie żelaza, jak również może dojść do wytworzenia się kamieni i zwapnień w tkankach miękkich. Na przyswajalność wapnia z kolei wpływa fosfor.


Oprócz właściwej diety i suplementacji, najlepszą prewencją przeciw osteoporozie są: aktywność ruchowa, ekspozycja na promieniowanie słoneczne, umiarkowane korzystanie z alkoholu, kontrola wagi i unikanie palenia papierosów.



Czynniki ryzyka rozwoju osteoporozy


•    Wiek powyżej 40 r.ż.
•    Przebyte złamanie kręgosłupa lub biodra (bardzo silny czynnik ryzyka).
•    Złamanie biodra u któregoś z rodziców.
•    Palenie papierosów.
•    Nadużywanie alkoholu – spożywanie 3 lub więcej jednostek alkoholu dziennie, co odpowiada 1 jednostce: małego kufla piwa (285 ml), kieliszka wódki (30 ml), lampki wina (120 ml).
•    Doustne zażywanie glikokortykosteroidów dłużej niż przez 3 miesiące w dawce odpowiadającej 5 mg prednizolonu dziennie.
•    Zdiagnozowane reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).



Badania w kierunku osteoporozy


Osoby ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia osteoporozy powinny wykonać morfologię krwi. Badania laboratoryjne powinny uwzględnić: morfologię ogólną, OB, poziom witaminy D, wapnia całkowitego, fosfatazy zasadowej, fosforu nieorganicznego, kreatyniny, osteokalcyny.


Witamina D metabolit 25(OH)


Witamina D odpowiada za procesy związane z gospodarką wapniowo-fosforanową organizmu oraz te związane z prawidłową strukturą i funkcją kości. Badanie stężenia całkowitej 25-hydroksy witaminy D – witaminy 25(OH)D, stosuje się w ocenie metabolizmu kości oraz w kontroli leczenia osteoporozy, w przebiegu zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej.


Wapń całkowity


Wapń jest niezbędnym składnikiem zdrowej kości. Badanie stężenia wapnia całkowitego wykorzystywane jest w diagnostyce zaburzeń homeostazy tego pierwiastka w przebiegu chorób: układu kostnego, nerek, serca i układu pokarmowego.


Fosfataza zasadowa izoenzym kostny


Badanie stężenia izoformy kostnej fosfatazy zasadowej stosuje się w diagnostyce chorób metabolicznych kości, takich jak osteoporoza czy krzywica.


Fosfor nieorganiczny


Badanie stężenia fosforu nieorganicznego jest przydatne m.in. w diagnostyce chorób kości oraz zaburzeń poziomu witaminy D3. Poziom stężenia fosforu nieorganicznego oznacza się również: u osób dializowanych, przy przewlekłej chorobie nerek, kamicy nerkowej lub po operacji tarczycy i w chorobie przytarczyc. Metabolizm fosforu,  podobnie jak metabolizm wapnia,  kontrolowany jest przez witaminę D3.


Osteokalcyna


Badanie stężenia osteokalcyny stosuje się w ocenie metabolizmu kości oraz w kontroli leczenia osteoporozy. Osteokalcyna produkowana jest przez komórki kościotwórcze osteoblasty.

Zrób test i oblicz ryzyko wystąpienia osteoporozy w ciągu 10 lat


Podaję Państwu link do strony, na której dostępny jest kalkulator wyliczający prawdopodobieństwo złamania kości w wyniku osteoporozy w ciągu najbliższych 10 lat:


https://frax.shef.ac.uk/FRAX/tool.aspx?country=40#notes


Algorytm kalkulatora opracowany został na podstawie zebranych danych od przebadanych pacjentów z całego świata w wieku od 40 do 90 lat.


Na podstawie tego kalkulatora określa się pacjentów z grupy małego, średniego lub dużego ryzyka.


Opracowanie Agata Majcher


Inne wpisy w tej kategorii

Dbaj o swoją tarczycę

2024-10-04

Dbaj o swoją tarczycę

Zaburzenia funkcjonowania tarczycy mogą manifestować się na wiele sposobów. Objawy u jednych to tycie, u innych chudnięcie, mogą wystąpić problemy z koncentracją ale nie tylko. Sprawdź co jeszcze.

Czytaj dalej

Działanie zdrowotne kwasów tłuszczowych omega-3

2024-10-01

Działanie zdrowotne kwasów tłuszczowych omega-3

Co takiego robią kwasy omega-3, że można je wręcz nazywać „kluczem do długowieczności”? Dowiedz się z naszego artykułu.

Czytaj dalej

Stadia choroby nowotworowej

2024-09-24

Stadia choroby nowotworowej

Wydzielenie poszczególnych stadiów tworzącego się niebezpieczeństwa daje bardzo wiele cennych wskazówek – zarówno jeśli chodzi o diagnozę, jak i wskazania do leczenia. Sprawdzamy?

Czytaj dalej

Sarkopenia – jak zapobiegać utracie masy i siły mięśni w starszym wieku

2024-09-20

Sarkopenia – jak zapobiegać utracie masy i siły mięśni w starszym wieku

Sarkopenia - choroba będąca jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności u seniorów. W jej przebiegu dochodzi do pogorszenia sprawności fizycznej, jak i do innych problemów. Sprawdź jak z nią walczyć!

Czytaj dalej