Guarana – skuteczne pobudzenie... i co jeszcze?

Dla osób o niskim ciśnieniu tętniczym poranna filiżanka kawy to często nieodłączny element pobudki. Jednak warto też sprawdzić działanie zastępnika „małej czarnej”, czyli guarany. Tym bardziej że według badań spektrum działania guarany jest znacznie szersze.

Guarana – co to takiego?

Guarana (Paullinia cupana, paulinia guarana) jest rośliną z rodziny mydleńcowatych pochodzącą z Ameryki Południowej. To roślina pnąca, która stosowana była i doceniana od wieków przez miejscową ludność indiańską – szczególnie za właściwości jej nasion. Zawierają je bardzo charakterystyczne owoce guarany przypominające... oczy. Nazwa „guarana” pochodzi od plemienia Guarani, którego członkowie byli najprawdopodobniej odkrywcami leczniczych właściwości tej rośliny. Uważali oni ją za dar od boga i przypisywali jej magiczną, odmładzającą moc. Stosowali guaranę także przy dolegliwościach jelitowych oraz jako stymulant.

Guarana zamiast kawy

Nie tylko Indianie korzystali i korzystają z dobrodziejstw, które daje guarana. Właściwości jej cenione są dziś niemalże wszędzie. A funkcja pobudzająca guarany należy do najpowszechniejszych. W tym celu guarana wykorzystywana jest obecnie w przemyśle farmaceutycznym oraz spożywczym (produkcja suplementów czy też napojów zwanych potocznie „energetykami”). Guarana już od jakiegoś czasu określana jako zdrowy napój energetyczny. Swoją skuteczność zawdzięcza – guaraninie – związkowi, który działa na organizm identycznie z kofeiną. Guarana zawiera jej aż 6 proc., czyli 3 razy więcej niż kawa kofeiny. Jest przy tym mniej szkodliwa dla zdrowia.

Guarana zamiast kawy jest dobrym rozwiązaniem, dla tych, którzy z jakichś przyczyn źle reagują na „małą czarną”. Guranina wchłania się w organizmie wolniej niż kofeina z kawy, a efekt jej działania utrzymuje się dłużej. W związku z tym nie trzeba sięgać po nią tak często. Guarana zamiast kawy jest więc trafionym pomysłem, którym warto się zainteresować. Dobrze jest się też zapoznać z innymi właściwościami rośliny.

Guarana – właściwości wielokierunkowe

Jednak pozytywne oddziaływanie tej rośliny na nasz organizm nie ogranicza się jedynie do właściwości pobudzających.

Oprócz guaraniny guarana zawiera szereg innych substancji aktywnych: adeninę, cholinę, katechinę, hypoksantynę, saponiny, teofilinę, teobrominę, skrobię oraz olejki eteryczne. Dzięki temu wspomaga zarówno nasz umysł, jak i ciało.

Guarana – działanie

Guarana stymuluje nasz mózg do wydajniejszej pracy, wpływa dobrze na pamięć, koncentrację i ogólne samopoczucie. Dzięki temu – nawet po ciężkim dniu pracy – guarana utrzymuje nasz umysł w dobrej kondycji. Zwiększa refleks, uodparnia nas na stres. Ma zastosowanie przy zwalczaniu stanów depresyjnych, które są przyczyną wyczerpania nerwowego. Guarana działanie pozytywne i cenione to także zmniejszenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Guarana zwiększa także wytrzymałość całego organizmu, dlatego napoje energetyzujące na jej bazie są wskazane dla sportowców i osób ciężko pracujących fizycznie.

Takie napoje, a także samodzielnie przygotowane koktajle z guaraną, zwiększają efektywność i wydajność treningu, przeciwdziałając fazie katabolicznej oraz przyspieszając regenerację mięśni po wysiłku fizycznym. Suplementy dla sportowców zawierają zazwyczaj połączenie wolnej kofeiny, wyciągu z guarany i tyrozyny, co wielokrotnie potęguje siłę ich działania, a efekt utrzymuje się przez wiele godzin (w przeciwieństwie do samej kofeiny).

Guarana i związki w niej zawarte zapobiegają przedwczesnemu starzeniu się (dlatego też roślina jest też wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym). Ponadto guarana odtruwa organizm, likwiduje wzdęcia, nadwagę, zaburzenia trawienne, a także jest polecana przy wczesnym stadium miażdżycy tętnic. Przy zewnętrznym zastosowaniu działa przeciwko przetłuszczaniu i wypadaniu włosów.

Jest jeszcze jedna bardzo istotna płaszczyzna, dzięki której ceniona jest guarana. Działanie antyzakrzepowe – podobne do tego, jakie ma Aspiryna – co poświadczyło obniżenie syntezy tromboksanów płytek krwi podczas doświadczeń w probówce. Może to być wykorzystane w profilaktyce zawałowej i to z lepszym skutkiem niż w przypadku preparatów opartych na syntetycznym kwasie salicylowym, który przyczynia się do degradacji śluzówki żołądka i jelit.

Niebagatelne jest również wsparcie w walce ze szkodliwymi wolnymi rodnikami, jakie wykazuje guarana. Właściwości tej rośliny to także działanie moczopędne, dzięki któremu jest wspomagane oczyszczanie krwi. Kompleksowe oddziaływanie guarany na nasz organizm często porównywane jest z dobrodziejstwami żeń-szenia.

Istota dobroczynnego oddziaływania tej rośliny na nasz układ nerwowy opiera się na stymulacji przez nią zwiększonego wydzielania hormonów szczęścia i neuroprzekaźników (np.: dopaminy, adrenaliny), co z kolei powoduje zwiększoną wydolność psychiczną, fizyczną oraz dobry humor i samopoczucie. Dodatkowo stymulowane są układy: oddechowy, naczyniowy, ruchowy oraz nerw błędny.

Guarana – właściwości: odchudzanie

To nie wszystko, co oferuje guarana. Właściwości tej rośliny to także to, że substancje aktywne w guaranie przyspieszają metabolizm i pomagają spalać tłuszcz. Zmniejszają także nasze odczucie głodu, wpływając na spadek masy ciała, co jest ważną informacją dla osób walczących z nadwagą. Dodatkową zaletą guaraniny jest też jej skuteczne działanie antycellulitowe. Poza tym guarana usuwa nadmiar wody w organizmie, dzięki czemu szybciej widać efekty redukcji wagi.

Guarana w proszku – jak pić

Guarana do picia to proszek, który należy rozpuścić w wodzie. Zaleca się dzienną dawką w ilości dwóch łyżeczek – najlepiej rozłożoną na dwa razy.

W ten sposób jest wykorzystywana guarana zamiast kawy. Guarana w proszku sprawdza się też jako dodatek do koktajli czy jogurtów. W tej formie jest często przyjmowana przed treningami.

Czy guarana jest szkodliwa?

Tak jak w przypadku kawy i zawartej w niej kofeiny, tak i w tym przypadku powtarza się pytanie: czy guarana jest szkodliwa? Niestety nie ma róży bez kolców. Guarana (tak jak i wiele innych substancji o silnie stymulującym działaniu) to również skutki uboczne. Jej przedawkowanie może powodować: bezsenność, utratę apetytu, niepokój, nudności, przyspieszone bicie serca (a w cięższych przypadkach:  wymioty, zawroty głowy oraz bóle brzucha).

Przeciwwskazaniami do stosowania preparatów z guaraniną są: wysokie ciśnienie krwi, choroby serca, ciąża oraz nadczynność tarczycy.

Preparaty z guaraną znajdziemy w sklepach ze zdrową żywnością, np. wygodne do przyjęcia kapsułki. Dostępna jest też guarana w proszku, którą można wykorzystać w najbardziej optymalny dla siebie sposób.

Tomasz Kapuściński