- Poradnik
- Zdrowa dieta
- Zdrowy styl życia
- Ziołolecznictwo
- 2023-03-06
Babka jajowata i babka płesznik
W sprzedaży możemy spotkać wiele różnych preparatów, których przeznaczeniem jest wspomożenie naszego zdrowia. Są to zarówno produkty sztuczne, jak i naturalnego pochodzenia. Niestety w przypadku sporej części oferowanego nam asortymentu brakuje badań naukowych, które pozwoliłyby potwierdzić ich skuteczność działania. A zapewnieniom producentów co do właściwości zdrowotnych wybranych produktów, które nie znajdują potwierdzenia w literaturze przedmiotu, trudno jest bezgranicznie ufać.
Jednak sytuacja ta nie dotyczy dwóch cenionych składników – babki jajowatej (Plantago ovata) i babki płesznik (Plantago psyllium). Są to cenione surowce roślinne, które mają bardzo dobrze udokumentowany wpływ na zdrowie człowieka. W niniejszym artykule przedstawię ich działanie prozdrowotne.
Właściwości zdrowotne babki płesznik i babki jajowatej
Zarówno babka jajowata, jak i babka płesznik to rośliny lecznicze, które swoje pozytywne właściwości zawdzięczają wysokiej zawartości śluzu i błonnika pokarmowego (ok. 6,5 g w łyżce nasion/łusek). Na stosowaniu wspomnianych produktów skorzystać może naprawdę bardzo wiele osób.
Jak pokazuje aktualny stan wiedzy, babka jajowata jest odpowiednim produktem dla osób, które zmagają się z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, w tym z cukrzycą typu 2. Naukowcy potwierdzili, że spożywanie wspomnianych nasion wiąże się z redukcją stężenia glukozy we krwi. Spożywanie babki jajowatej może skutkować obniżeniem poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c), czyli ważnego parametru stosowanego do oceny wyrównania cukrzycy. Ponadto dane literaturowe dowodzą, że babka jajowata może przyczyniać się do złagodzenia insulinooporności. Szczególnie dobrym rozwiązaniem jest sięgnięcie po ten produkt przed posiłkiem. Taki zabieg będzie pomocny w utrzymaniu prawidłowego stężenia cukru we krwi. Ilość babki jajowatej, po którą warto sięgnąć to ok. 10–15 g/dzień.
Babka jajowata może być też pomocna w uregulowaniu pracy (czyli tzw. motoryki) naszego przewodu pokarmowego. Według ekspertów spożywanie nasion wiąże się ze zwiększeniem częstotliwości wypróżnień u osób, które zmagają się z zaparciami. Wystarczy nawet ok. 5 g ziaren dziennie. Jednak w tym miejscu trzeba podkreślić, że stosując babkę jajowatą, należy zwiększyć ilość przyjmowanych płynów. Dotyczy to wszystkich przypadków, ale szczególnie osób z zaparciami. Jak donoszą naukowcy, babka jajowata może mieć też zastosowanie wśród osób z biegunką. Wynika to z tego, że może ona wydłużać czas opróżniania żołądka, a także zwiększać objętość stolca.
Omawiając potencjał zdrowotny psyllium należy też wspomnieć, że roślina ta jest sprzymierzeńcem naszego układu krążenia. Jest to spowodowane tym, że pomaga ona przywrócić prawidłową równowagę pomiędzy stężeniem lipoprotein o wysokiej gęstości (tzw. cholesterolem HDL) a poziomem lipoprotein o niskiej gęstości (tzw. cholesterolem LDL). Ten aspekt jest kluczowy w kontekście zapobiegania rozwojowi miażdżycy. Dodatkowo psyllium przypisuje się łagodne właściwości hipotensyjne, czyli obniżające ciśnienie tętnicze. Badacze odnotowali redukcję skurczowego ciśnienia krwi o ok. 2 mmHg na skutek stosowania nasion tej rośliny.
Babka jajowata i babka płesznik zwykle są kojarzone jako produkty przeznaczone dla osób z nadwagą i otyłością, które chciałyby schudnąć. Jednakże skuteczność tych składników w omawianym zakresie jest dyskusyjna. Otóż w 2020 roku została opublikowana obszerna praca naukowa pt. The effects of psyllium supplementation on body weight, body mass index and waist circumference in adults: A systematic review and dose-response meta-analysis of randomized controlled trials, w której jednoznacznie wskazano, że suplementacja psyllium nie ma istotnego wpływu na masę ciała, a także na obwód talii. Z drugiej strony należy podkreślić, że babka jajowata zapewnia uczucie sytości. W ten sposób może być pomocnym środkiem w ograniczaniu ilości spożywanego pokarmu, a więc pośrednio w regulacji masy ciała.
Przeciwwskazania do stosowania psyllium
Babka jajowata i babka płesznik to produkty naturalnego pochodzenia, które są bezpieczne dla zdrowia. Jednakże u niektórych osób wrażliwych stosowanie tych produktów może skutkować łagodnymi dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, m.in. w postaci: wzdęć, nudności i zgagi. Jednocześnie należy pamiętać, że psyllium nie powinno być stosowane przez wszystkich. Nie zaleca się sięgania po te produkty przez osoby ze stwierdzoną niedrożnością jelit, zwężeniem przełyku, a także przez osoby, które wykazują trudności w połykaniu. Oczywiście psyllium nie powinny spożywać też osoby, które mają na tę roślinę alergię.
Psyllium – jak stosować?
Nasiona babki jajowatej i babki płesznik zwykle stosuje się w postaci naparu. Aby go sporządzić, należy zalać jedną łyżkę nasion lub pół łyżki łupin jedną szklanką wrzącej wody. Przed bezpośrednim spożyciem należy odczekać około pół godziny. Naparu oczywiście nie odcedzamy.
dr Bartek Kulczyński
Literatura:
1. Clark CT. i wsp.: The effect of psyllium supplementation on blood pressure: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Korean J Intern Med., 2020, 35, 6, 1385-1399.
2. Gibb RD. i wsp.: Psyllium fiber improves glycemic control proportional to loss of glycemic control: a meta-analysis of data in euglycemic subjects, patients at risk of type 2 diabetes mellitus, and patients being treated for type 2 diabetes mellitus. Am J Clin Nutr., 2015, 102, 6, 1604-1614.
3. Murphy J. i wsp.: Testing control of radiation-induced diarrhea with a psyllium bulking agent: a pilot study. Can Oncol Nurs J., 2000, 10, 3, 96-100.
4. McRorie JW. i wsp.: Psyllium is superior to docusate sodium for treatment of chronic constipation. Aliment Pharmacol Ther., 1988, 12, 5, 491-497.
5. Mofrad MD. i wsp.: The effects of psyllium supplementation on body weight, body mass index and waist circumference in adults: A systematic review and dose-response meta-analysis of randomized controlled trials. Crit Rev Food Sci Nutr., 2020, 60, 5, 859-872.
6. Brum JM. i wsp.: Satiety effects of psyllium in healthy volunteers. Appetite, 2016, 105, 1, 27-36.
7. Jovanovski E. i wsp.: Effect of psyllium (Plantago ovata) fiber on LDL cholesterol and alternative lipid targets, non-HDL cholesterol and apolipoprotein B: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Clin Nutr., 2018, 108, 5, 922-932.
- Poradnik
- Zdrowa dieta
- Zdrowy styl życia
- Ziołolecznictwo
- 2023-03-06
Inne wpisy w tej kategorii
2024-10-11
Naturalne wspomaganie leczenia kaszlu, kataru i bólu gardła
2024-10-01
Działanie zdrowotne kwasów tłuszczowych omega-3
2024-09-20
Sarkopenia – jak zapobiegać utracie masy i siły mięśni w starszym wieku
2024-09-19
Nasiona na każdy dzień
2024-08-28