Ból brzucha

Ból brzucha

Ból brzucha to niespecyficzny, subiektywny objaw występujący w obrębie jamy brzusznej. Ból w okolicach brzucha może być spowodowany zarówno dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, jak również za objaw bólu brzucha mogą odpowiadać narządy innych układów (np. ból podczas menstruacji lub ucisk w obrębie kręgosłupa).

Ból brzucha

W zależności od rodzaju unerwienia, narządy jamy brzusznej (trzewia brzuszne) na niektóre bodźce są wrażliwe, a na niektóre nie. Pobieranie pewnych tkanek do badania, poprzez nacinanie, szczypanie, rozrywanie lub zgniatanie trzewi brzusznych – jakkolwiek by to nie brzmiało – nie wywołuje bólu, a rozciąganie, rozdęcie czy napięcie ścian – już tak.


Najsilniej ból odczuwany jest w okolicy narządów w kształcie umięśnionej rury, czyli: w przełyku, żołądka, jelit lub przewodów żółciowych. W przypadku nieunerwionej wątroby ból określa się jako: „rozdęcie”, „powiększenie” i „rozciągnięcie” otaczającej ją otrzewnej. Wątroba jako narząd miąższowy sama w sobie nie boli, ale gdy niedomaga, odczuwać to można jako ucisk, kłucie lub skurcze.


Ból trzewny często określany jest jako: „tępy”, „gniotący”, „palący” lub „kurczowy”, ze względu na czas trwania klasyfikuje się go jako: ostry (o nagłym początku, ustępuje po usunięciu przyczyny), nawracający (pojawia się okresowo) i przewlekły (trwający dłużej niż trzy miesiące).


Ze względu na swą różnorodność ból brzucha został odpowiednio skatalogowany w oparciu o: stopień nasilenia, czas trwania, rodzaj, lokalizację, brany jest także pod uwagę aspekt, czy wraz z nim występują dolegliwości towarzyszące. Kluczowa jest samoobserwacja, ponieważ charakter bólu może dostarczyć wielu ważnych wskazówek.

Sytuacje alarmowe

Tylko 5 proc. chorych z ostrym bólem brzucha wymaga pilnej interwencji szpitalnej i przeprowadzenia operacji. Istnieją charakterystyczne objawy, które powinno się uznać za niepokojące i pilne.
Oto one:

  • ostry ból brzucha z wymiotami lub nagłym zatrzymaniem gazów lub stolca – możliwa niedrożność (tzw. ostry brzuch);
  • żółtaczka, guzy w brzuchu, zmiany w okolicach odbytu;
  • krew w stolcu, przewlekły ból brzucha – możliwy nowotwór jelita grubego lub zapalenie jelit;
  • utrata masy ciała i przewlekły ból – możliwy nowotwór lub zapalenie jelit;
  • ból brzucha w nocy, budzący chorego.

O czym może świadczyć ból ostry

Ostry ból brzucha jest sygnałem ostrzegawczo-obronnym, którego nie wolno bagatelizować. Najczęściej jest objawem choroby zagrażającej zdrowiu lub życiu, o ostrym przebiegu.

Przykłady ostrego bólu brzucha:

  • perforacja wrzodu żołądkowego,
  • zapalenie wyrostka robaczkowego,
  • perforacja lub niedrożność jelit,
  • ostre stany zapalne (np. trzustki),
  • zapalenie lub perforacja uchyłków jelita grubego,
  • zapalenie pęcherzyka żółciowego, wątroby, dróg żółciowych, pęcherza moczowego,
  • kolka żółciowa,
  • zakrzepica żył wątrobowych, żył trzewnych,
  • pęknięcie śledziony,
  • kamica moczowa,
  • ciąża pozamaciczna,
  • skręt jądra,
  • zapalenie przydatków,
  • nadwrażliwość pokarmowa,
  • zatrucie toksynami (np. muchomorem sromotnikowym, rtęcią, ołowiem, pleśnią),
  • choroba wieńcowa serca,
  • zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia,
  • nadczynność tarczycy,
  • ciąża i poród.

O czym może świadczyć ból przewlekły i nawracający

Ból brzucha nawracający pojawia się okresowo, samoistnie lub na skutek czynnika wyzwalającego. Ból jako przewlekły określa się, jeśli trwa on od minimum trzech miesięcy.

Przykłady:

  • zespół jelita drażliwego,
  • dyspepsja czynnościowa,
  • przewlekły zespół bólowy pęcherza moczowego,
  • przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, choroba wrzodowa, refluks żołądka,
  • kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych,
  • przewlekłe zapalenie trzustki,
  • nowotwory narządów jamy brzusznej,
  • choroba Leśniowskiego i Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
  • choroby infekcyjne i pasożytnicze jelit,
  • przewlekłe zapalenie wątroby,
  • celiakia,
  • zaburzenia trawienia laktozy,
  • endometrioza,
  • choroby układu nerwowego: stwardnienie rozsiane, neuropatia po uszkodzeniu rdzenia kręgowego, choroba Parkinsona.

Diagnostyka

Ból brzucha może mieć wiele przyczyn, w ustaleniu których pomocne mogą być badania diagnostyczne.

Do najczęściej wykonywanych należą:

  • morfologia krwi – elektrolity, glukoza, mocznik, kreatynina, bilirubina, amylaza, ALT, AST, GGT, ALP,
  • EKG,
  • badanie stolca na obecność krwi utajonej,
  • badanie ogólne i bakteriologiczne moczu,
  • USG jamy brzusznej.


W niektórych przypadkach wykonuje się także:

  • endoskopię,
  • tomografię komputerową,
  • rezonans magnetyczny,
  • badanie wycinków błony śluzowej.

Inne wpisy w tej kategorii

Mutacja genu MTHFR i problemy z metylacją

2024-03-26

Mutacja genu MTHFR i problemy z metylacją

Z biegiem lat nasze ciała mogą napotkać pewne trudności w prawidłowym metylowaniu DNA. W rezultacie mogą pojawiać się błędy w DNA, zwiększające ryzyko rozwoju chorób, takich jak nowotwory.

Czytaj dalej

Te witaminy chronią przed nowotworami

2024-03-21

Te witaminy chronią przed nowotworami

Odpowiednie spożycie witamin i składników mineralnych może mieć przełożenie na ryzyko zachorowania na różnego typu nowotwory. W niniejszym artykule skupimy się na tej pierwszej grupie – witaminach.

Czytaj dalej

Legionelloza – czym jest, jak zapobiegać

2024-03-19

Legionelloza – czym jest, jak zapobiegać

Jakie mikroorganizmy postanowiły rywalizować o miano „Zagrożenia Dziesięciolecia”? Czym jest legionella? O tym w niniejszym artykule.

Czytaj dalej

Zakazana bakteria wsparciem w samoleczeniu organizmu

2024-03-14

Zakazana bakteria wsparciem w samoleczeniu organizmu

Kluczowym dla naszego zdrowia jest stan mikroflory jelitowej, bowiem zasiedlające jelita bakterie, mają szczególne znaczenie w zdrowiu całego organizmu. Poznaj ważną dla zdrowia bakterię Narine.

Czytaj dalej

Niedobór witaminy B12 a przewlekłe zapalenie żołądka

2024-03-13

Niedobór witaminy B12 a przewlekłe zapalenie żołądka

Sprawdź jak niedobór witaminy B12 wpływa na przewlekłe zapalenie żołądka. Zobacz jak chronić swoje zdrowie i jakie badania zrobić.

Czytaj dalej

Naturalne składniki o właściwościach przeciwdepresyjnych

2024-03-12

Naturalne składniki o właściwościach przeciwdepresyjnych

Z niniejszego artykułu dowiesz się, jak za pomocą modyfikacji diety możesz pozytywnie wpłynąć na swoje samopoczucie i zmniejszyć ryzyko zachorowania na poważne schorzenie, jakim jest depresja.

Czytaj dalej