Rzuć na stałe palenie papierosów
Zapewne spotkałeś się w swoim życiu z sytuacją, kiedy ktoś z twojego otoczenia rzucał palenie. Tak rzucał, że nie mógł rzucić. Próbował różnych sposobów – odstawiał stopniowo lub rzucał z dnia na dzień, ale za każdym razem wracał. A inni rozstali się z używką bez problemu. Od czego to zależy? Liczne przykłady wokół nas dowodzą, że rzucenie palenia jest możliwe, trzeba tylko dostosować odpowiednią metodę do danej osoby.
Z psychologicznego punktu widzenia nie jest łatwo przestać robić coś przyjemnego. Niektórzy uważają, że palacze są ludźmi bardziej towarzyskimi i ciekawszymi – to zawsze „na fajce” usłyszeć można pikantne ploteczki. W pewnym jednak momencie, z biegiem lat, do człowieka dociera, że każdy kolejny papieros odciska piętno na jego zdrowiu i palenie nie jest już takie „fajne”. Najważniejsze, co można zrobić, to podjąć świadomą próbę porzucenia tego zgubnego nałogu, a jak to zrobić, o tym w dzisiejszym artykule.
Palenie to uzależnienie
Proces uzależnieniowy zachodzi w mózgu, a dokładnie – w jądrze półleżącym. Gdy dotrą tam substancje z papierosa, uaktywnia się dopamina (nazywana też hormonem szczęścia lub hormonem nagrody), wywołując odczucie przyjemności, odprężenia, aktywując przy tym ośrodek nagrody. Układ nagrody aktywowany jest w sytuacjach zaspokajania popędów (np. jedząc coś pysznego lub uprawiając seks), aktywują go także substancje psychoaktywne, mogące prowadzić do uzależnienia, np. alkohol, nikotyna czy narkotyki. Jeśli ten obszar mózgu pobudzany jest zbyt często lub zbyt silnie, układ nagrody przestaje normalnie funkcjonować i przy zwykłych wydarzeniach osoba uzależniona ma poczucie, że aby normalnie żyć, musi wciąż sięgać po substancję uzależniającą.
Ciekawostka – to nie nikotyna uzależnia
Według powszechnej opinii za uzależnienie od papierosów odpowiada wyłącznie nikotyna; wielu naukowców argumentuje jednak, że to nie nikotyna uzależnia i to nie z jej powodu odczuwa się silną potrzebę sięgania po papierosa. Prowadzono badania, w toku których podawano nikotynę zwierzętom i wykazano jej niewielkie działanie uzależniające, a w niektórych przypadkach nie było go wcale. Powód uzależnienia od papierosów znajduje się więc gdzie indziej. Jeden papieros zawiera kilkaset, a nawet kilka tysięcy różnych chemicznych dodatków, które wpływają na smak, zapach, spalanie i uzależnienie. Ścisły skład papierosów jest objęty tajemnicą handlową, ale wiadomo, że dodawany jest do nich m.in. cukier, którego celem jest złagodzenie cierpkiego smaku tytoniu (od cukru, jak wiadomo, można się uzależnić). Inne ciekawe dodatki to: czekolada, miód, karmel czy lukrecja. Te substancje nie są dobrane przypadkowo – mają sprawić, by receptory w mózgu były wrażliwe na uzależnienie się od nikotyny.
E-papierosy – dobre czy złe?
Palenie papierosów niewątpliwie wywołuje wiele chorób i oczywiście jedną z najlepszych form profilaktyki zdrowotnej pozostaje całkowita rezygnacja z palenia. Może to łatwo powiedzieć osoba niepaląca, ale co ma począć nałogowy palacz, dla którego „puszczenie dymka” wiąże się z przyjemnym rytuałem, chwilą odprężenia, dla którego palenie papierosów to nie tyle nałóg, co nawyk? Istnieją różne substytuty mające wspomóc walkę z tym nałogiem: plastry, gumy do żucia lub spraye z nikotyną, lecz nie zastąpią one behawioralnego przyzwyczajenia „wychodzenia na fajkę”, trzymania w dłoni papierosa, itd. I tutaj do akcji wkraczają e-papierosy, przez jednych absolutnie okrzyknięte jako niezdrowe, zaś dla innych stanowiące nieodzowną formę zamiennika wobec tradycyjnych papierosów. WHO z całą stanowczością je potępia, jednak warto przez chwilę „wejść w skórę” nałogowego palacza, który podjął decyzję o stopniowym rzuceniu palenia, a e-papierosy mają pomóc mu wyzwolić się z tego nałogu.
Elektroniczny papieros udaje prawdziwego, dając przyjemność palenia, jak również ważny jest sposób jego trzymania. Użytkowników e-papierosów nie nazywa się palaczami, ale waperami, którzy wapują, a nie palą. W procesie wapowania nie wydobywa się dym, jak w przypadku tradycyjnych papierosów, a para (aerozol, mgiełka), którą się wdycha. W e-papierosie za pomocą grzałki podgrzewany jest liquid, czyli mieszanina glikolu propylenowego i roślinnej gliceryny, z dodatkiem aromatów i/lub zmienną zawartością nikotyny, dostępne są także liquidy pozbawione nikotyny. Choć jedno uzależnienie zastąpiono innym, to trzeba przyznać, że przynajmniej e-papieros nie zawiera substancji smolistych ani innych rakotwórczych związków powstających w trakcie spalania.
W raporcie zleconym przez Ministerstwo Zdrowia Wielkiej Brytanii można znaleźć wyraźne dowody na to, że e-papierosy są aż o 95 proc. mniej szkodliwe niż tradycyjne. Raport podkreśla, że e-papierosy nie wykazują zagrożenia toksycznego, nie są „bramą” inicjującą palenie tradycyjnych papierosów, nie powodują też uzależnienia. Co więcej, okazały się skutecznym narzędziem w odstawianiu tytoniu przez nałogowych palaczy. Ich efektywność w rzucaniu palenia w ciągu 6 miesięcy jest porównywalna do plastrów nikotynowych, a nawet przewyższa je pod względem redukcji konsumpcji tytoniu. Stosowanie e-papierosów po odstawieniu tradycyjnego odpowiednika wydaje się nie budzić większych zastrzeżeń. Oczywiście, jeśli już ktoś decyduje się na wapowanie, warto kupować e-papierosy, liquidy i akcesoria wysokiej klasy; na rynku dostępne są liquidy oparte na najtańszych składnikach importowane z Chin, które często nie są odpowiednio oczyszczone – na to trzeba uważać.
Odstawić palenie z dnia na dzień
Wielu palaczom udało się osiągnąć wielki sukces, niektórzy rzucili nałóg kilkadziesiąt lat temu i nie palą nadal. Być może usłyszeli diagnozę od lekarza i się przestraszyli, być może komuś urodziło się dziecko i złożył sobie przysięgę, że nigdy już nie zapali, a może zadziałały czynniki ekonomiczne lub jeszcze inne. Fakt jest jeden – rzucenie palenia z dnia na dzień jest możliwe. Jeśli natomiast samodzielna, wewnętrzna motywacja nie wystarczy, można się udać na sesję grupową, z której już po 4 godzinach wychodzi się jako osoba niepaląca. Pamiętam jeden z filmów na podstawie książki Stephena Kinga – Oko kota, w jednej z części bohater zostaje poddany radykalnej terapii rzucenia palenia. Nie chciałabym spojlerować, ale w filmie pokazano bardzo szybką, brutalną i skuteczną metodę.
Co się stanie po rzuceniu palenia?
Ocenia się, że aż 25 proc. przypadków zgonów wywołanych chorobą nowotworową można uniknąć, gdyby osoby palące zrezygnowały z tego nałogu. Nie należy bagatelizować wpływu palenia papierosów, głównego czynnika śmiertelności, a każdy moment jest odpowiedni, aby porzucić uzależnienie. Przeczytaj, jakie korzyści to niesie:
- w ciągu pierwszych kilku miesięcy po zaprzestaniu palenia znacząco maleje ryzyko chorób serca i układu krwionośnego;
- pięć lat po ostatnim wypalonym papierosie ryzyko zachorowania na raka płuc spada o połowę i dalej maleje w kolejnych latach;
- po 10–15 latach życia bez tytoniu, przewidywana długość życia osiąga poziom osób, które nigdy nie paliły;
- skóra odzyskuje dawny blask, stan zębów znacznie się poprawi, wydolność i kondycja ruchowa będzie znacznie lepsza.
Czy nie lepiej skończyć z tym już teraz?
Fitoterapia pomocna w rzucaniu palenia
W rzucaniu palenia z pomocą przybywa fitoterapia, szczególnie jedna roślina może bardzo pomóc – korzeń kudzu. To roślina pochodząca z Azji, zajmuje ważne miejsce w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej jako jedna z nielicznych roślin zwalczających uzależnienia od różnych substancji psychoaktywnych. Jej korzeń zawiera aktywne składniki, które wpływają na centralny układ nerwowy, stymulując produkcję neuroprzekaźników, takich jak GABA i serotonina, działając uspokajająco. Efektywność kudzu manifestuje się w łagodzeniu rozdrażnienia oraz zmniejszeniu pragnienia chęci sięgania po substancje uzależniające. Aktywne składniki kudzu przyłączają się do receptorów nerwowych, które zazwyczaj zajmowane są przez nikotynę, wpływając także na układ nagrody mózgu.
Palenie tytoniu to nie tylko nałóg, ale też poważne zagrożenie dla zdrowia. Miliony ludzi na całym świecie walczą z tym uzależnieniem, często nie zdając sobie sprawy z dostępnych im metod i wsparcia, które mogą pomóc w rzuceniu palenia. Tymczasem porzucenie tego zgubnego nałogu jest możliwe, potrzebna jest tylko motywacja niezbędna do podjęcia tej życiowej zmiany oraz świadomość zagrożenia, jakie wynika z palenia papierosów. Agata Majcher
ASHWAGANDHA ekstrakt - suplement diety - 100 kapsułek -...
Inne wpisy w tej kategorii
2024-10-30
Naturalna pielęgnacja skóry jesienią
2024-10-29
Dieta w chorobie wrzodowej
2024-10-23
15 skarbów natury dla zdrowego serca
2024-10-23
Jak zadbać o to, aby dłużej zachować sprawny umysł?
2024-10-17
Stan zapalny – niefarmakologiczne zapobieganie i leczenie
2024-10-04