- Poradnik
- Zdrowa dieta
- Zdrowy styl życia
- Ziołolecznictwo
- 2022-12-21
Goździki – od święta i… na co dzień
Goździki kojarzą się nam z piernikami oraz świątecznymi kompotami. A teraz akurat jest odpowiednia pora na takie skojarzenia. Takie odświętne stosowanie goździków to na pewno duża przyjemność, ale przyprawa ta ma cenne właściwości lecznicze, z których warto korzystać też na co dzień.
Goździki to odpowiednio ususzone pąki kwiatów goździkowca korzennego. Drzewo to rośnie najlepiej w warunkach podrównikowego klimatu morskiego, dzięki czemu jest wiecznie zielone, w związku z czym pozyskuje się jego cenne pąki praktycznie przez cały rok. Pierwsi na goździkach poznali się Chińczycy, którzy już w III w. p.n.e. żuli je, by odświeżyć oddech i uśmierzyć ból zęba. Do Europy goździki trafiły dopiero około XI wieku i od tej pory na stałe zagościły w naszych kuchniach.
Goździki należy przechowywać w szczelnych naczyniach szklanych i chronić przed słońcem oraz wysychaniem. Amerykanie wbijają goździki w pieczoną szynkę. Niemcy używają ich jako dodatku do korzennego chleba. Goździki to także znakomita przyprawa do pieczeni i czerwonej kapusty. Zmielone są składnikiem wszelakich pierników. Można stosować je z umiarem, zarówno do potraw słodkich, jak i pikantnych. Znajdują także zastosowanie na szeroką skalę w przemyśle wędliniarskim oraz gorzelniczym. W Indonezji używa się goździków także do produkcji papierosów – nadają tytoniowi przyjemny aromat. Goździki są oczywiście wspaniałym dodatkiem do grzanego piwa i wina. Wchodzą również w skład curry.
Goździki – właściwości
Jednak – oprócz kulinarnego zastosowania – jest coś więcej, co mają do zaoferowania goździki. Właściwości ich to między innymi te antyutleniające. Są one tak silne, że nie tylko usuwają, ale wręcz wymiatają kancerogenne wolne rodniki z naszego organizmu. Taka skuteczna eliminacja trucizn fenolowych i indolowych spowalnia również proces starzenia się organizmu. Co jeszcze mają do zaoferowania goździki? Właściwości, które należy docenić, to bez wątpienia te dezynfekujące. Pomagają one naszemu układowi immunologicznemu w zwalczaniu infekcji i stanów zapalnych.
Wolne rodniki – czym są
I tutaj kilka słów wyjaśnienia w kwestii, czym są wolne rodniki, o których tak dużo się słyszy.
W dużym uproszczeniu: to substancje charakteryzujące się bardzo dużą aktywnością chemiczną. Są one prawidłowym – aczkolwiek zbędnym – produktem przemiany materii i powstają w wielu fizjologicznych reakcjach wewnątrzkomórkowych. Nie ma najmniejszego problemu, gdy mechanizmy obronne komórki odpowiedzialne za rozkładanie i usuwanie wolnych rodników są sprawne i wydolne. Problem zaś powstaje w momencie, gdy liczba wolnych rodników wzrasta lub możliwości obronne komórki maleją. Efektem tego jest uszkodzenie materiału genetycznego komórki. Co się wtedy dzieje? Otóż dochodzi do mutacji, wynikiem których jest zachwianie homeostazy organizmu i wzrost zagrożenia stanami chorobowymi. Wzrost liczby wolnych rodników występuje podczas osłabienia organizmu. Jest on konsekwencją: szkodliwych używek, nadużywania przyjmowania leków, stresującego trybu życia, wystawienia się na działanie promieniowania ultrafioletowego, promieniowania Roentgena oraz przebywania w zanieczyszczonym środowisku.
Warunkiem prawidłowej antyoksydacyjnej pracy komórek jest dostarczenie im substancji biorących udział w eliminacji wolnych rodników, czyli antyoksydantów. Są nimi: witamina E, witamina C, witamina A, karotenoidy, a także flawonoidy i składniki mineralne: miedź, mangan, selen i cynk. Istnieją również enzymy (produkowane w komórkach), które walczą z wolnymi rodnikami, są to: katalaza, peroksydaza glutationowa i dysmutaza ponadtlenkowa, jednak aktywność tych enzymów jest ściśle zależna od podaży wymienionych wcześniej substancji.
Odkrycie szkodliwości wolnych rodników było bardzo istotne, ponieważ pozwala nam na zastosowanie efektywniejszych działań w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, takich jak: miażdżyca, choroba niedokrwienna serca oraz przede wszystkim nowotwory. Uważa się także, że wolne rodniki w dużej mierze są odpowiedzialne za występowanie: zapalenia stawów, chorób jelit, płuc, zaćmy, chorób neurodegeneracyjnych (choroba Alzheimera, Parkinsona) i starzenie się organizmu. Właściwości goździków pomogą więc w walce z wolnymi rodnikami, a to dzięki temu, że są bogate w antyoksydanty. Inne substancje zawarte w tej pożytecznej przyprawie to: seskwiterpeny, garbniki, terpeny, żywice oraz woski.
Goździki na ból zęba. Goździki na gardło…
Właściwości goździków to nie tylko te, które wspomagają nasz organizm w walce z wolnymi rodnikami. Oprócz sporej zawartości antyoksydantów bogate są także w substancje antyseptyczne, np. eugenol. Jest to silny antyseptyk wykorzystywany w stomatologii, np. w kanałowym leczeniu zębów. Każdy kto miał wątpliwą przyjemność przejścia takiego zabiegu, na pewno rozpozna charakterystyczny posmak eugenolu. Dlatego też warto jest stosować goździki na ból zęba. W tym celu wystarczy tyko je żuć.
Żucie goździków to także inne korzyści. Stosowanie tej prostej kuracji w okresie przeziębień powinno zapobiec infekcjom bakteryjnym górnych dróg oddechowych, gardła, a także zmniejszy ryzyko zachorowań grypopochodnych. Pobudzone zostanie również wydzielanie soków trawiennych.
Jest jeszcze jedna rzecz, którą oferują nam goździki. Właściwości ich to także działanie wykrztuśne. Olejki eteryczne goździków rozrzedzają gęstą, zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę i ułatwiają jej odkrztuszenie. Jest to informacja istotna na przykład dla nałogowych palaczy, dla których to już kolejny powód, by sięgnąć po goździki.
Goździki – właściwości rozgrzewające
W zimne, mroźne czy też słotne wieczory grzaniec solidnie doprawiony goździkami podniesie nasz poziom ognia trawiennego, przyczyniając się do odczucia przyjemnego rozgrzania całego organizmu.
Piwny grzaniec z goździkami
Składniki:
• 1 l piwa,
• 3 łyżeczki brązowego cukru trzcinowego,
• łyżka miodu,
• kilka goździków,
• 2 łyżki soku z czarnego bzu,
• szczypta imbiru i cynamonu.
Przygotowanie:
Wlewamy i wsypujemy wszystkie składniki do naczynia, a całość umieszczamy na delikatnym ogniu i podgrzewamy. Mieszamy, aby nie doprowadzić do zagotowania. Warto wybrać lekkie piwo jasne, ponieważ zapewniam, że na jednym grzańcu się nie skończy. Efektem dodatkowym będzie łagodne oczyszczające działanie moczopędne.
Napar z goździków – na problemy z trawieniem i... na zdrowie
Właściwości goździków będą przydatne nie tylko, gdy wykorzystamy je do świątecznych potraw. Sprawdzą się również po świąteczniej (i nie tylko) uczcie. Napar z goździków łatwo jest przygotować, a ma on dużą skuteczność.
Napar z goździków – przepis
Składniki:
• łyżeczka całych goździków,
• 200 ml wrzącej wody.
Przygotowanie:
Goździki zalewamy wrzącą woda i zaparzamy pod przykryciem przez 7 minut.
Napar z goździków – zastosowanie
Napar z goździków przynosi ulgę przy niemalże wszystkich problemach związanych z trawieniem. Poleca się go przy: zgadze, uczuciu ciężkości, bólach brzucha, wzdęciach i przy biegunce.
To wszystko to niejedyne prozdrowotne właściwości goździków w postaci naparu czy zaparzanych razem z herbatą – regularne ich spożywanie wspomaga produkcję insuliny, a przy tym obniża poziom cholesterolu! Dlatego warto o goździkach pamiętać nie tylko w czasie świąt Bożego Narodzenia.
Tomasz Kapuściński
- Poradnik
- Zdrowa dieta
- Zdrowy styl życia
- Ziołolecznictwo
- 2022-12-21
Inne wpisy w tej kategorii
2024-10-11
Naturalne wspomaganie leczenia kaszlu, kataru i bólu gardła
2024-10-01
Działanie zdrowotne kwasów tłuszczowych omega-3
2024-09-20
Sarkopenia – jak zapobiegać utracie masy i siły mięśni w starszym wieku
2024-09-19
Nasiona na każdy dzień
2024-08-28