Choroby opłucnej cz. 2

Choroby opłucnej cz. 2

Poniżej dalszy ciąg charakterystyki najczęściej występujących chorób opłucnej.

    1. Choroby przebiegające z przesiękiem

To jeden z kilku rodzajów schorzenia atakujących opłucną. Płyn przesiękowy gromadzi się w jamie opłucnej przez podwyższone ciśnienie hydrostatyczne w naczyniach włosowatych opłucnej. Powodem może być także spadek ciśnienia osmotycznego lub onkotycznego krwi. 

Do jamy opłucnej może również przenikać płyn przesiękowy z jamy otrzewnej. Płyn przesiękowy jest przejrzysty, koloru słomkowego. W jego składzie znajduje się niewielka zawartość białka i LDH (dehydrogenaza mleczanowa). Odczyn pH płynu zwykle ma wyższą wartość niż 7,35 oraz charakterystyczna jest niewielka liczba limfocytów. 

Przyczyny

Wśród przyczyn najczęściej wymienia się:

– 40 proc. wszystkich przypadków wystąpienia płynu w opłucnej stanowi niewydolność serca,

– 4 proc. wszystkich przypadków wystąpienia płynu w opłucnej stanowi marskość wątroby.

Pozostałe przyczyny:

    • zwężenie zastawki mitralnej,

    • zaciskające zapalenie osierdzia,

    • zespół nerczycowy,

    • dializa otrzewnowa,

    • hipoalbuminemia,

    • niedoczynność tarczycy.

Leczenie

Dobór terapii uzależniony jest od choroby podstawowej będącej przyczyną przesięku.

    2. Choroby przebiegające z wysiękiem 

Powiązane są przede wszystkim z zapaleniem opłucnej o różnej etiologii. Przyczyną mogą być nowotwory powodujące zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych opłucnej ściennej. Przyczyną wysięku jest również zmniejszenie wchłaniania płynu opłucnowego w wyniku upośledzenia drożności naczyń chłonnych i wysokie ciśnienie onkotyczne w jamie opłucnej w związku z dużym stężeniem białka w wysięku.

Przyczyny

Wśród przyczyn najczęściej wymienia się:

– 30 proc. wszystkich przypadków wystąpienia płynu w opłucnej stanowi zapalenie płuc,

– 15 proc. wszystkich przypadków wystąpienia płynu w opłucnej stanowią nowotwory,

– 5 proc. wszystkich przypadków wystąpienia płynu w opłucnej stanowi zatorowość płucna.

Pozostałe przyczyny:

    • zakażenia bakteryjne – w tym gruźlica,

    • zakażenia wirusowe, grzybicze lub pasożytnicze,

    • pierwotne nowotwory płuca lub opłucnej, przerzuty nowotworowe do opłucnej (najczęściej rak płuca, piersi, jajnika i trzustki),

    • zawał serca,

    • choroby przewodu pokarmowego (np. perforacja przełyku, choroby trzustki i stany pooperacyjne w obrębie jamy brzusznej),

    • choroby autoimmunologiczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy),

    • niepożądane reakcje polekowe,

    • zabiegi kardiochirurgiczne i radioterapia,

    • narażenie na azbest,

    • zespół Meigsa.

Nowotwory opłucnej

Najczęstszymi przyczynami wysięku opłucnowego związanego z przerzutami nowotworowymi są:

    • rak płuca, 

    • rak piersi,

    • chłoniaki,

    • nowotwory układu moczowo-płciowego,

    • nowotwory przewodu pokarmowego,

    • inne nowotwory (rak żołądka, trzustki, jelita grubego, nerki, pęcherza moczowego i jajnika).

Objawy

Do najczęstszych objawów należą:

    • duszność,

    • kaszel,

    • ból w klatce piersiowej.

Leczenie

W dużej liczbie przypadków leczenie ma charakter paliatywny. Gdy płyn występuje w małej ilości i nie powoduje dolegliwości, to taki stan początkowo się obserwuje, mając na względzie fakt, że płyn będzie narastał, co będzie wymagało interwencji w późniejszym czasie. 

Jedną z metod pozbycia się płynu z opłucnej jest nakłucie. To metoda mało inwazyjna i szybko – choć na krótko – łagodzi duszność. Niestety już po upływie ok. 1 miesiąca wysięk opłucnowy ponownie się ujawnia.

Innym sposobem usunięcia płynu jest drenaż jamy opłucnej przez przestrzeń międzyżebrową i doopłucnowe podanie środka obliterującego. 

Stosuje się także długotrwały drenaż za pomocą tunelowanego cewnika utrzymywanego w jamie opłucnej.

Agata Majcher

Źródło:

Choroby układu oddechowego [w:] „Medycyna Praktyczna”, redaktorzy działu: E. Niżankowska-Mogilnicka, R. Krenke, F. Mejza.