Układ limfatyczny w detoksykacji organizmu – jak go naturalnie wspierać?

Często mówimy o odporności czy detoksykacji organizmu, ale zazwyczaj pomijamy – jakże istotny w tym obszarze – układ limfatyczny. Sprawuje on wiele kluczowych dla organizmu funkcji, a jedną z nich jest wspomniana detoksykacja, czyli usuwanie zbędnych i toksycznych odpadów z naszego ustroju. Limfa, czyli krążący płyn ustrojowy, w zakresie funkcjonowania ciała jest nie mniej istotna od krwi, dlatego musi zasługiwać na większą uwagę i troskę.

Czym jest układ limfatyczny i jakie ma zadania?

Układ limfatyczny (układ chłonny) to sieć naczyń, narządów i przewodów, którymi płynie płyn ustrojowy zwany limfą. Układ ten pełni fundamentalną rolę w walce organizmu z wszelkiego rodzaju infekcjami, reguluje gospodarkę wodną i wszystkich płynów ustrojowych oraz steruje wchłanianiem tłuszczów. Płyn tkankowy, jakim jest limfa, przepływa przez naczynia i narządy limfatyczne, takie jak: grasica, śledziona, węzły chłonne czy migdałki.

Główną rolą układu jest ochrona organizmu przed patogenami (bakterie, wirusy, grzyby), poprzez produkcję i przechowywanie limfocytów, czyli komórek odpornościowych. Jeśli chodzi o równoważenie płynów w tkankach, to układ limfatyczny usuwa ich nadmiar z komórek, zapobiegając tym samym obrzękom. Powoduje także wchłanianie w jelitach tłuszczów (wraz z witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach, czyli popularne witaminy ADEK) i transportowanie ich do krwiobiegu. Należy dodać, że limfa w organizmie krąży dzięki ruchom mięśni i zastawek, które znajdują się w naczyniach limfatycznych. Innym istotnym zadaniem układu limfatycznego jest detoksykacja organizmu – i na tym głównie skupię się w dalszej części.

Zagrożenia związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu chłonnego

Jak nietrudno się domyślić, podstawowym efektem zakłóceń w tym układzie jest zmniejszona odporność na wszelkiego rodzaju infekcje wirusowe, bakteryjne czy też grzybiczne. Często używamy określeń: „układ immunologiczny”, „układ odpornościowy”, a zapominamy, jak kluczową rolę w kwestii odporności odgrywa właśnie limfa i narządy wchodzące w skład całego układu chłonnego. Jest on fundamentem naszej odporności.

Niestety drogami układu limfatycznego przemieszczają się też komórki nowotworowe. Tak zwane przerzuty nowotworowe wynikają między innymi z przeniknięcia komórek nowotworowych do układu chłonnego. Stąd właśnie częste początkowe stadia choroby onkologicznej rozpoczynają się od węzłów chłonnych. Stamtąd następują przerzuty do kolejnych węzłów, a dalej do układu krwionośnego i bardziej odległych organów ciała.

Innym schorzeniem związanym z krążeniem limfatycznym jest silny obrzęk kończyn (najczęściej dolnych) – który skutkuje znacznym zdeformowaniem i opuchlizną nóg – zwanym słoniowacizną (podobieństwo do nóg słonia). Jest to efekt niedrożności naczyń limfatycznych, co skutkuje zatrzymaniem limfy i właśnie takimi obrzękami.

Zdarza się też, że w wyniku zranienia czy wystąpienia jakiegoś ropnia, dochodzi do zapalenia powierzchownych naczyń chłonnych. O dotarciu stanu zapalnego do układu limfatycznego (nie zawsze tak bywa) świadczy większy niż zazwyczaj i dłużej trwający obrzęk oraz ból. Takie objawy wskazują właśnie na uszkodzenie układu limfatycznego.

Układ limfatyczny a detoksykacja

Pochylmy się nad funkcją detoksykacyjną układu chłonnego. Usuwanie zbędnych produktów przemiany materii, toksyn oraz wirusów i bakterii to jedno z kluczowych zadań tegoż układu. Eliminacja „odpadów”, czyli zbędnych produktów znajdujących się w tkankach oraz przestrzeniach międzykomórkowych, polega na tym, że limfa transportuje je do węzłów chłonnych, gdzie są neutralizowane, czyli rozkładane i usuwane z organizmu. Limfocyty znajdujące się w węzłach chłonnych zwalczają wszelkie patogeny, wspierając procesy regeneracji organizmu.

Widzimy więc, jak ważne, a wręcz strategiczne, funkcje spełnia układ limfatyczny. Jego niedomagania mogą nieść nieprzyjemne skutki. Na choroby układu chłonnego dzisiejsza medycyna stosuje zazwyczaj antybiotyki, ale my skupimy się na naturalnym jego wspieraniu.

Naturalne metody wspierania

Nie odkryję Ameryki, jeśli powiem, że naturalne wspieranie układu limfatycznego polega na właściwym nawodnieniu (limfa to przecież płyn), aktywności fizycznej i stosowaniu zdrowej diety. Te założenia to przecież ogólna recepta na zdrowie. Dodatkowo układ ten można wspomóc ziołami, suplementami oraz innymi naturalnymi terapiami.

Limfa to płyn, a więc konieczne jest odpowiednie nawadnianie organizmu (szczególnie latem i podczas wysiłku fizycznego). Woda bierze też udział w wyprowadzaniu toksyn z organizmu (mocz, pot), a więc nie może jej zabraknąć. Układowi temu sprzyja też zdrowa dieta, bogata w błonnik, który jest nietrawiony i również wyprowadza z organizmu toksyny. Należy jednocześnie wykluczyć całkowicie (ewentualnie maksymalnie ograniczyć) przyjmowanie żywności wysokoprzetworzonej, w tym fast foodów, która bardzo obciąża tenże układ.

Będąc przy temacie wspierania układu chłonnego, nie można zapomnieć o jakże istotnej, a często lekceważonej.… odzieży. Ktoś może zapytać: „A co mają do tego ubrania?”. Ma, i to bardzo wiele. Należy unikać noszenia obcisłej odzieży, bielizny czy też jakichkolwiek opasek uciskających. Pamiętajmy, że płyn limfatyczny cały czas przepływa przez organizm, a obcisła odzież może to bardzo utrudniać.

W przypadkach chorobowych, na przykład przy wystąpieniu obrzęków limfatycznych, można stosować odzież kompresyjną. Jest to typ odzieży funkcjonalnej, która poprzez swoje właściwości oddziałuje na ciało człowieka. Dokładne jej dopasowanie do kształtu ciała powoduje naciskanie na mięśnie, polepszając ukrwienie oraz przepływ limfy. Odzież ta szczególnie wskazana jest podczas ćwiczeń, biegania czy uprawiania fitnessu. Można ją nabyć w specjalistycznych sklepach i najlepiej przed jej zakupem poradzić się specjalisty.

Literatura: 1/ Lemole G., Zdrowy Układ Limfatyczny, Wydawnictwo Vital, Białystok 2022. 2/ Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom 3, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012. 3/ https://pl.wikipedia.org/wiki/Uk%C5%82ad_limfatyczny