Tkanka mięśniowa

Tkanka mięśniowa

Tkanka mięśniowa zbudowana jest z komórek mięśniowych zwanych „włóknami mięśniowymi”, otoczonych cienką błoną – sarkolemą. W cytoplazmie, nazywanej „sarkoplazmą”, znajdują się włókienka kurczliwe o nazwie „miofibryle”.

Tkanka mięśniowa jest zdolna do reagowania na różne bodźce znanych jako skurcze – objawiające się zmianą długości lub napięcia mięśnia.

Rodzaje tkanki mięśniowej

  • Tkanka mięśniowa gładka – zbudowana z wrzecionowatych włókien o różnej długości – od kilku do kilkuset mikrometrów. Włókna mięśniowe gładkie występują pojedynczo lub mogą tworzyć skupienie w postaci błon mięśniowych. Występuje głównie w narządach wewnętrznych, a czynności tej tkanki mięśniowej występują poza naszą kontrolą – są mimowolne i nie mamy na nie wpływu;
  • Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa – zbudowana jest z długich, wielojądrzastych włókien mięśniowych ułożonych jedno przy drugim, ale nietworzących ze sobą połączeń. W cytoplazmie włókien mięśniowych znajdują się bardzo liczne włókienka kurczliwe – miofibryle – w których obecne są naprzemiennie ułożone jasne i ciemne prążki, które przebiegają poprzecznie. Z tkanki poprzecznie prążkowanej zbudowane są mięśnie szkieletowe, a na czynność tych mięśni mamy wpływ – ich ruch podlega naszej woli.
  • Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana serca – zbudowana jest z włókien mięśniowych wielojądrzastych, których jądra ułożone są centralnie w osi włókien. W przeciwieństwie do mięśni szkieletowych, włókna w sercu tworzą rozwidlenia, którymi łączą się między sobą w sieć przestrzenną. Poprzecznie do osi włókien przebiegają błonki (wstawki). Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana serca kurczy się niezależnie od naszej woli pod wpływem bodźców powstających automatycznie w układzie przewodzącym serca.

Podział mięśni

W zależności od miejsca występowania:

  • mięśnie głowy i szyi,
  • mięśnie klatki piersiowej,
  • mięśnie brzucha,
  • mięśnie grzbietu,
  • mięśnie kończyn górnych,
  • mięśnie kończyn dolnych.

W zależności od budowy tkanki mięśniowej wyróżniamy:

  • okrężne (np. mięsień okrężny ust),
  • płaskie (np. brzucha),
  • wrzecionowate (jednobrzuścowe – jak mięśnie pośladków),
  • dwugłowe (np. biceps),
  • trójgłowe (np. triceps),
  • czworogłowe (mięsień uda),
  • krótkie (wokół kręgosłupa i stawów),
  • długie (mięśnie kończyn),
  • szerokie (wyściełające jamy ciała).

Opracowała Agata Majcher