Agata Majcher

Choroby śródpiersia – guzy i torbiele śródpiersia

Śródpiersie jest przestrzenią anatomiczną zlokalizowaną w klatce piersiowej pomiędzy płucami – a dokładniej pomiędzy przednią ścianą klatki piersiowej (rękojeścią i trzonem mostka) a trzonami kręgów piersiowych. Śródpiersie jest ograniczone po bokach jamami opłucnej.

Śródpiersie dzieli się na:

przednie – z grasicą i dużymi naczyniami,
środkowe – z sercem, osierdziem, aortą i jej odgałęzieniami, żyłą główną górną, tętnicami oraz żyłami płucnymi, tchawicą, oskrzelami głównymi, węzłami chłonnymi oraz nerwami przeponowymi i błędnymi,
tylne – z przełykiem, aortą zstępującą, żyłami nieparzystymi, przykręgosłupowymi węzłami chłonnymi i przewodem piersiowym, a także z pniami współczulnymi i błędnymi.

Do chorób śródpiersia można zaliczyć: guzy i torbiele, odmę oraz zapalenie śródpiersia.

Guzy i torbiele śródpiersia

Są to zmiany patologiczne w obszarze śródpiersia manifestujące się guzami lub torbielami, niebędącymi przerzutami nowotworowymi ani guzami naciekającymi do śródpiersia z sąsiednich okolic.

Część guzów i torbieli śródpiersia przebiega bezobjawowo.

Objawy

Do najczęstszych objawów należ guzów i torbieli śródpiersia należą:

duszność,
kaszel,
świst krtaniowy,
ciągły lub okresowy ból za mostkiem, który promieniuje do ściany klatki piersiowej,
zaburzenia połykania,
uczucie ucisku w przełyku,
neuralgia i inne objawy neurologiczne.

Guzy i torbiele w śródpiersiu

Śródpiersie przednie

grasica – rozrost, torbiel, grasiczak
tarczyca – wole zamostkowe
przytarczyce – gruczolak przytarczycy
nowotwory zarodkowe – potworniak, nasieniak
nowotwory limfoproliferacyjne – chłoniak Hodgkina lub chłoniaki nie-Hodgkina
guzy mezenchymalne
torbiel wodna

Śródpiersie środkowe

powiększone węzły chłonne – chłoniaki, choroby ziarniniakowe (sarkoidoza, gruźlica, pylica krzemowa, grzybice), przerzuty nowotworów innych narządów)
torbiele osierdziowe, oskrzelowe
zmiany naczyniowe – tętniak aorty, tętniak pnia ramienno-
głowowego, wrodzone malformacje naczyniowe
przepukliny przeponowe

Śródpiersie tylne

nowotwory tkanki nerwowej
choroby przełyku – achalazja, torbiel, rak, uchyłek
przepuklina oponowa boczna odcinka piersiowego kręgosłupa
torbiel przewodu piersiowego

GUZY GRASICY

Grasiczaki stanowią ok. 20 proc. guzów śródpiersia u dorosłych. Pojawiają się najczęściej u osób w wieku 30–40 lat. W połowie przypadków grasiczak przebiega bezobjawowo. Gdy jednak objawy się pojawią, to należą do nich: ból za mostkiem, duszność, kaszel, męczliwości i osłabienia siły mięśni. Guzy grasicy mogą towarzyszyć chorobom autoimmunologicznymi i chorobom układu krwiotwórczego. Są to nowotwory złośliwe, a najgorzej rokujące są postaci naciekające.

GUZY TKANKI NERWOWEJ

Występują u 20 proc. dorosłych i u 40 proc. dzieci. U osób dorosłych większość takich guzów jest łagodna i przebiega bezobjawowo. Nowotwory złośliwe tkanki nerwowej szybko się powiększają, powodując objawy uciskowe, ból i przerzuty.

TORBIELE ŚRÓDPIERSIA

Występują u 20 proc. dorosłych. W zależności od pochodzenia wyróżnia się: torbiele oskrzelowe, torbiele układu pokarmowego lub torbiele osierdziowe.

CHŁONIAKI

Stanowią od 10 do 20 proc. guzów śródpiersia u dorosłych.

NOWOTWORY ZARODKOWE

Najczęstszą postacią są potworniaki, które stanowią 80 proc. przypadków nowotworów zarodkowych. Występują wśród 10–15 proc. osób dorosłych. A 20 proc. z nich to postać złośliwa, źle rokująca. Zwykle rozwijają się w 2. i 3. dekadzie życia. Jest bardzo promienioczuły i poddaje się leczeniu, długotrwałe przeżycie jest wyższe niż 60 proc.