Andrographis paniculata – królowa gorzkich smaków

Andrographis paniculata – królowa gorzkich smaków

Andrographis paniculata (znana też jako „brodziuszka wiechowata”) to azjatycka roślina z rodziny akantowatych. Do wzrostu upodobała sobie zacienione, wilgotne i ciepłe miejsca, a w warunkach naturalnych najczęściej spotkać ją można na terenach: Tajlandii, Sri Lanki, Indii, Karaibów czy Chin.


Andrographis w ajurwedzie i w tradycyjnej medycynie chińskiej


Andrographis od setek lat wykorzystywana jest w medycynie ajurwedyjskiej oraz w tradycyjnej medycynie chińskiej. Roślina dała się poznać jako ziółko o niezwykle gorzkiej naturze (często nazywana jest „królową gorzkich smaków”). W azjatyckich systemach medycznych Andrographis tradycyjnie wykorzystuje się w leczeniu tych schorzeń, które wymagają wsparcia goryczy, a więc najczęściej będą to słabości w układzie pokarmowym: biegunki, zapalenie żołądka, wątroby i jelit. Ponadto brodziuszka wiechowata sprawdzi się przy: zapaleniu zatok, oskrzeli, migdałków, alergiach, a także w zakażeniach wirusowych (np.: grypa, HIV, wirus opryszczki), bakteryjnych (np. krętki Borelli burgdorferi) czy pasożytniczych (np.: malaria, leiszmanioza).


Andrographis paniculata w tradycyjnej medycynie chińskiej opisywana jest jako zioło o naturze zimnej, pomocne w terapiach oczyszczających, w celu przyspieszenia wydalenia toksyn. Andrographis paniculata jest oficjalnie wymieniona w Farmakopei Indyjskiej jako główny składnik co najmniej 26 preparatów ajurwedyjskich stosowanych w leczeniu zaburzeń wątroby.


Brodziuszka wiechowata – główne wskazania do stosowania we współczesnej medycynie


Najważniejszymi substancjami biologicznie aktywnymi w Andrographis paniculata są andrografolidy należące do grupy diterpenów labdanowych. Różne badania na całym świecie wykazały, że andrografolidy są obiecującym środkiem przeciwnowotworowym. Ich działanie polega na zdolności do apoptozy (uśmiercania) i zatrzymania cyklu namnażania komórek nowotworowych. Już starożytne pisma ajurwedyjskie wspominają o Andrographis paniculata jako o roślinie o właściwościach przeciwnowotworowych. Ekstrakty z Andrographis paniculata są silnie przeciwzapalne, dzięki czemu są w stanie zmniejszyć progresję guza. Andrografolidy w największym stopniu skumulowane są w liściach.


Andrographis paniculata ma udokumentowane działanie przeciwzapalne (tłumi reakcje prozapalne). Jest rośliną immunomodulującą, co oznacza, że stymuluje układ odpornościowy do walki z najbardziej rozmaitymi patogenami czy infekcjami. Wzmacnia odporność oraz pobudza czynności samonaprawcze organizmu.


Ekstrakty z brodziuszki wiechowatej polecane są: przy różnych zaburzeniach trawiennych, na poprawę apetytu, a także dla optymalizacji pracy trzustki, wątroby czy śledziony. Podobnie jak w starożytnych systemach medycznych, Andrographis paniculata zalecana jest: w stanach zapalnych zatok, w chorobach układu oddechowego i w alergiach, jak również do zwalczania pasożytów – tych wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Wyciągi z brodziuszki wiechowatej poleca się także przy chorobach autoimmunologicznych.


Andrographis paniculata – podsumowanie, środki ostrożności


Andrographis paniculata to roślina lecznicza tradycyjnie wykorzystywana jako zioło o właściwościach: przeciwzapalnych, przeciwwirusowych, przeciwbakteryjnych, przeciwnowotworowych, immunomodulujących. Andrografolidy – główne aktywne składniki brodziuszki wiechowatej – wykazują wszechstronne spektrum działania farmakologicznego.


Kuracja brodziuszką wiechowatą przez okres krótszy niż 3 miesiące wydaje się być procesem bezpiecznym, jednak tak jak w przypadku innych ziół mogą się zdarzyć reakcje niepożądane, jak np.: utrata apetytu, biegunka, wymioty, wysypka, ból głowy, katar czy zmęczenie. Przyjmowanie za dużych dawek lub przez długi czas Andrographis paniculata może wywoływać: obrzęk węzłów chłonnych, poważne reakcje alergiczne, podwyższenie poziomu enzymów wątrobowych oraz inne działania niepożądane. Przeciwwskazaniem do przyjmowania Andrographis paniculata są: ciąża, okres karmienia piersią, zaburzenia płodności. Wyciągów z brodziuszki wiechowatej nie powinno się jednocześnie łączyć z syntetycznymi lekami przeciwzakrzepowymi ani przeciwnadciśnieniowymi.


Opracowanie Agata Majcher


Inne wpisy w tej kategorii

Ćwiczenia na pozbycie się „pelikanów”, czyli jak zniwelować obwisłe ramiona

2023-03-31

Ćwiczenia na pozbycie się „pelikanów”, czyli jak zniwelować obwisłe ramiona

Systematyczna aktywność wpływa na nasze zdrowie, ponieważ poprawia się krążenie i wzmacnia odporność organizmu. Poza tym uelastycznia mięśnie. Dzięki niej będziemy mieli ładniejszą sylwetkę i – p [...]

Czytaj dalej

Dieta a nasze przeznaczenie

2023-03-30

Dieta a nasze przeznaczenie

Jeśli spędziłeś czas na amerykańskim Południu, wiesz, że południowcy grillują, smażą lub smażą na głębokim tłuszczu prawie wszystko, co się rusza lub rośnie. Eponimiczny smażony po południowemu k [...]

Czytaj dalej

Bambus nakarmi, odżywi i da schronienie

2023-03-29

Bambus nakarmi, odżywi i da schronienie

Bambus to trawa o drewniejącej łodydze z rodziny wiechlinowatych. Jest rekordzistą wśród najszybciej rosnących roślin na świecie – niektóre jego gatunki mogą urosnąć nawet do 1 m dziennie, a w ci [...]

Czytaj dalej

 Tatarak zwyczajny – właściwości dla zdrowia i urody

2023-03-27

Tatarak zwyczajny – właściwości dla zdrowia i urody

Tatarak zwyczajny to bylina, która rośnie nad brzegami wód stojących i moczarów. Jego charakterystyczny wygląd – głównie za sprawą brązowych kolb – jest dobrze wszystkim znany. Co, jeśli chodzi o [...]

Czytaj dalej

Cynk potrzebny od zaraz

2023-03-24

Cynk potrzebny od zaraz

Czy otrzymujemy wystarczającą ilość cynku? Większość ludzi nie. W rzeczywistości szacuje się, że PONAD 1,1 MILIARDA ma niebezpieczny niedobór cynku. Pamiętajmy jednak, że jest to po prostu niedob [...]

Czytaj dalej