Gry planszowe (i nie tylko) na ćwiczenie mózgu w każdym wieku

Gry planszowe (i nie tylko) na ćwiczenie mózgu w każdym wieku

Gry planszowe pozwalają na przyjemne spędzenie wolnego czasu w gronie przyjaciół, rodziny i znajomych. To rozrywka dla każdego, która zapewni poprawę humoru, rywalizację i być może też zdobycie wiedzy na różne tematy. Jednak to nie tylko dobra i ciekawa zabawa.

Popularne i znów modne w ostatnim czasie planszówki pozwalają również na rozwój umysłowy osób w każdym wieku. To doskonały trening dla mózgu, podczas którego ćwiczymy pamięć, a także uczymy się szybkiego reagowania na zaistniałą podczas rozgrywki sytuację.

Rozrywka dla młodszych i starszych

Podczas grania w planszówki i inne gry ćwiczymy nasz mózg. Uczymy się zapamiętywać i przechowywać różne informacje. Przetwarzamy je też tak, żeby osiągnąć korzyść lub wyjść z trudnej sytuacji, w której znaleźliśmy się w trakcie rozgrywki. Bazujemy też na dotychczasowej naszej wiedzy, uaktywniając swoje szare komórki. Pobudzamy się do skupienia uwagi i skierowania myśli ku konkretnemu zadaniu. Ćwiczymy też koncentrację i umiejętność nierozpraszania się, gdy wokół działa na nas wiele bodźców. Próbujemy też przewidywać ruchy i posunięcia osób, które z nami rywalizują, planujemy swoją taktykę i rozważamy jej konsekwencje. Wyciągamy wnioski i uczymy się logicznego myślenia. Trzeba też podejmować decyzje, które ważą na końcowym wyniku. Czasami bardzo szybko, gdyż niektóre gry toczą się na czas. Podnosi się poziom stresu i umysł często musi pracować na najwyższych obrotach. Błąd może się skończyć niepowodzeniem.  

Nauka strategii

Jedną z gier, w której liczy się taktyka, przewidywanie, planowanie oraz znajomość różnych wariantów taktycznych są szachy. Tu ważne jest poznanie tajników rozgrywki i różnych kombinacji posunięć, a przede wszystkim logiczne myślenie. Gra rozwija je i uczy tego, że należy dobrze się zastanowić przed podjęciem decyzji. Umiejętność strategicznego podejścia do wielu problemów przydaje się później w radzeniu sobie z obowiązkami w pracy i na różnych innych płaszczyznach życia. 

Trening mózgu

Gry powodują aktywowanie układu nerwowego do wydajniejszej pracy. Im młodsza osoba, tym więcej zdoła przyswoić i lepiej wytrenować mózg. Dzięki temu łatwiej będzie jej przyswajać wiedzę w szkole, rozwiązywać zadania i kojarzyć fakty. Z kolei osoby dorosłe dłużej utrzymają swój umysł na dobrym poziomie, a mózg będzie efektywniej i wydajniej funkcjonował. Zabawy umysłowe w postaci gier pozwolą na zapobieganie zaburzeniom pamięci, spostrzegania, a także myślenia oraz ułatwią pracowanie na zadowalającym poziomie. Taki trening ćwiczy podzielność i trwałość uwagi, pozwala na lepsze i szybsze wyciąganie wniosków oraz kojarzenie. Udowodniono, że u osób w podeszłym wieku pozwala na hamowanie rozwoju chorób neurodegeneracyjnych (Alzheimer). Osoby dotknięte tą chorobą mogą dłużej niż inne utrzymywać poprawność mowy, rozpoznawać przedmioty, zapamiętywać imiona oraz twarze najbliższych i znajomych.  

Gry bez planszy

Świetną metodą na ćwiczenie pamięci oraz kojarzenia są gry określane jako memo bądź  memory. Nadają się dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz dla starszych. Uczestnik zabawy uczy się zapamiętywać kształty przedmiotów znajdujących się na rysunkach i kojarzyć, gdzie inny uczestnik gry, bądź on sam, wcześniej odłożył daną kartę. To świetna rozrywka dla całej rodziny bez względu na wiek grających. Dziadkowie rywalizujący z wnuczkami mogą mieć wiele radości z tej zabawy.  

Typowo strategiczną rozrywką umysłową rozwijającą logiczne myślenie są gry ,,kółko i krzyżyk" w formie 3D. Podczas zabawy nie tylko należy wytężać umysł, żeby przechytrzyć przeciwnika i zapobiec ułożeniu przez niego trzech figur w jednej linii w pionie, w poziomie, jak i po skosie. Trzeba podczas gry również rozwijać wyobraźnię przestrzenną i ćwiczyć spostrzegawczość.   


Dobrą rozrywką umysłową jest też domino, czyli gra strategiczno-losowa, gdzie liczy się taktyka, kreatywność i spostrzegawczość. Co ważne, istotna jest tu również cierpliwość.

Gry planszowe rozwijają wiele umiejętności

Wśród ,planszówek nie może zabraknąć wymienionych wcześniej nieśmiertelnych szachów oraz warcabów. Obydwie gry polegają na logicznym myśleniu, przewidywaniu i wyobraźni. Zwłaszcza w szachach liczy się koncentracja i ogląd całej planszy. Czasami wśród wielu figur położenie jednej może nam umknąć, co kończy się np. jej zbiciem.  Ważna jest również cierpliwość i zachowanie spokoju. Obydwie gry mogą być rozgrywane na czas, co wyrabia refleks, spostrzegawczość oraz uczy podejmowania ryzyka. Umysł wtedy pracuje na bardzo wysokich obrotach.


Wśród gier planszowych wiele jest takich, gdzie podczas rozgrywki potrzebne są karty z opisami zdarzeń, postaci czy też różnych miejsc. Dziecko, które dopiero uczy się płynnie czytać, ma więc okazję do szlifowania tej umiejętności. Natomiast dla osób w podeszłym wieku jest to dobry sposób na ćwiczenie mózgu. Poprawia się skupienie uwagi, koncentracja, pamięć, rozumienie, czyli po prostu zapobiega się dysfunkcji czynności poznawczych.


Świetnie też sprawdzają się wszelkiego rodzaju gry na zasadzie quizów oraz zagadek. Najpierw losuje się z talii odpowiednią kartę, a następnie czyta pytanie. W danym czasie należy na nie odpowiedzieć. Jeśli zrobi się to poprawnie, to na planszy można posunąć się swoim pionkiem o odpowiednią ilość pól. Wygrywa ten, kto pierwszy dotrze do mety. Rozgrywkę prowadzi się zarówno samemu, jak też w gronie wielu osób. Uczymy się nowych informacji i zdobywamy wiedzę na nieznane nam do tej pory tematy, poszerzając swoją wiedzę. Gry tego typu mogą dotyczyć różnych dziedzin: geografii, historii, świata przyrody, muzyki, techniki itp. To świetna rozrywka zarówno dla młodych, jak i starszych osób.


Wiele gier planszowych ma bardzo rozbudowaną strukturę. Niektóre polegają na rozwiązaniu jakiejś kryminalnej zagadki. Tu liczą się: dedukcja, cierpliwość i analityczne myślenie. Można wczuć się w rolę detektywa, który musi rozwiązać trudną sprawę, a do tego rywalizuje się z innymi graczami. Trzeba więc działać pod presją, a jednocześnie skupiać się na zadaniu.


Warto zatem sięgać po gry, bo to rozrywka dla starszych i młodszych ćwicząca mózg, co przynosi wiele korzyści. Poza tym miłe spędzanie wolnego czasu w gronie przyjaciół, rodziny i znajomych poprawia nastrój i pozytywnie wpływa na psychikę.      

Jarosław Cieśla

Inne wpisy w tej kategorii

Sarkopenia – jak zapobiegać utracie masy i siły mięśni w starszym wieku

2024-09-20

Sarkopenia – jak zapobiegać utracie masy i siły mięśni w starszym wieku

Sarkopenia - choroba będąca jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności u seniorów. W jej przebiegu dochodzi do pogorszenia sprawności fizycznej, jak i do innych problemów. Sprawdź jak z nią walczyć!

Czytaj dalej

Pies – przyjaciel i lekarz człowieka

2024-08-28

Pies – przyjaciel i lekarz człowieka

Wykorzystanie terapeutyczne psów mieści się w ramach zooterapii i jest jedną z jej dziedzin. Terapia z udziałem psa jest metodą wzmacniającą efektywność rehabilitacji. Ale nie tylko.

Czytaj dalej

Jak wzmocnić swój mózg – 5 nie zawsze oczywistych faktów

2024-08-22

Jak wzmocnić swój mózg – 5 nie zawsze oczywistych faktów

Poznaj relacje pomiędzy niewydolnością mózgu a chorobami autoimmunologicznymi, które swoje korzenie mają głównie w niewłaściwej diecie, toksynach, nadwrażliwościach pokarmowych czy zanieczyszczeniach

Czytaj dalej

Zdrowie to stan umysłu

2024-08-21

Zdrowie to stan umysłu

Umysł decyduje o tym, czy czujemy się zdrowi czy chorzy. Umysł też może pomóc nam utrzymać dobre zdrowie, ale ten sam umysł może nas zniszczyć. Sprawdź w jaki sposób.

Czytaj dalej

Terapia wodna metodą Kneippa

2024-07-19

Terapia wodna metodą Kneippa

Stąpanie po wodzie jest prozdrowotne i pomaga zwalczać wiele chorób. Sprawdź jak woda może Ci pomóc w powrocie lub/i utrzymaniu zdrowia.

Czytaj dalej

Dłoń i paznokcie wskaźnikiem zdrowia

2024-07-09

Dłoń i paznokcie wskaźnikiem zdrowia

Wielkość, kształt, kontur i powierzchnia paznokci dają informację zarówno o przeważającym prakriti (konstytucja psychosomatyczna), jak i aktualnym stanie zdrowia organizmu. Sprawdź swoje zdrowie.

Czytaj dalej