Co oznacza żywność BIO?

Wzrost ludzkiej świadomości w obszarze zdrowego odżywiania skutkuje zwiększonym zapotrzebowaniem na zdrowe, ekologiczne i całkowicie naturalnie uprawiane produkty. Zauważyli to producenci, czego efektem jest coraz większa podaż na rynek produktów oznaczonych symbolem BIO. Żywność BIO jest zazwyczaj droższa od nieoznaczonej tym zastrzeżonym wyróżnikiem, no ale oczywiście zdrowie jest najważniejsze, więc cena nie powinna mieć tutaj największego znaczenia. Przyjrzyjmy się więc bliżej temu zagadnieniu, o co w tym chodzi i czy warto sięgać po tego rodzaju produkty.

Unormowania prawne a BIO

Zgodnie z obowiązującym prawem w Unii Europejskiej warzywa i owoce BIO to produkty ekologiczne, uprawiane naturalnie bez użycia chemicznych środków ochrony roślin i nawozów sztucznych. Regulują to unijne normy prawne zawarte w Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. oraz w Rozporządzeniu Rady nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007r.

Powyższe akty prawne określają także jakie nierolnicze składniki mogą być stosowane w produkcji żywności ekologicznej (m.in. aromaty o naturalnym pochodzeniu, preparaty na bazie mikroorganizmów oraz witaminy i składniki mineralne) oraz jakie są zakazane (polepszacze smaku, sztuczne barwniki, emulgatory). Rozporządzenie dopuszcza jednocześnie stosowanie dodatków do żywności technologicznie niezbędnych, jak chociażby: kwas askorbinowy, mlekowy, czy pektyny. Prawo unijne precyzyjnie reguluje kwestie dopuszczonych i zakazanych w produkcji środków i składników. Warto też dodać, że mięso musi pochodzić od zwierząt, którym nie były podawane antybiotyki oraz hormony wzrostu.

Reasumując żywność BIO musi być produkowana bez użycia chemikaliów, hormonów, antybiotyków oraz nie może być genetycznie modyfikowana (GMO). Wyprodukowane w ten sposób produkty w UE oznaczane są tzw. ''euroliściem".

Oprócz wyznacznika BIO możemy czasem napotkać symbole EKO lub ORGANIC. Zależy to od zwyczajów i języków używanych w Unii Europejskiej. Kraje niemieckojęzyczne oraz Francja używają określenia BIO (od słowa "biologiczny"), natomiast angielskojęzyczne częściej stosują ORGANIC (w kontekście rolnictwa ekologicznego). Warto jednakże zapamiętać, że BIO to zawsze EKO, a wszystkie te nazwy są prawnie zastrzeżone i nie można ich dowolnie stosować na opakowaniach. Daje to niewątpliwie konsumentom jakąś gwarancję pochodzenia.

Zasady bioupraw

Aby zachować czystość ziemi uprawnej gospodarstwa ekologiczne usytuowane są z dala od ruchliwych szlaków komunikacyjnych. Jedną z zasad jest też to, że na sąsiadujących ze sobą gruntach muszą rosnąć różne warzywa, czy owoce, co zapobiega monokulturze rolnej. Stosuje się też tzw. płodozmian (okresowa zmiana upraw na danym gruncie), aby nie doprowadzić do wyjałowienia ziemi.

Jak już wspomniałem, w produkcji ekologicznej konieczne jest wyeliminowanie wszelkich nawozów sztucznych oraz środków ochrony roślin. Zabronione jest stosowanie jakiejkolwiek chemii. Dopuszczalne są jedynie organiczne środki użyźniające glebę. Natomiast przed rozpoczęciem upraw ekologicznych na danym gruncie musi mieć miejsce conajmniej dwuletni okres przejściowy.

Powyższe skutkuje tym, że rolnictwo ekologiczne ponosi wyższe koszty produkcji, przy niższych plonach. Musi to niestety (dla konsumenta) skutkować wyższymi cenami produktów.

Znak rozpoznawczy – ''ekoliść''

Znak certyfikacyjny UE – tzw. ''ekolość'' (biały listek składający się z dwunastu gwiazdek na zielonym tle) to gwarancja produktu BIO (EKO). Certyfikat taki wydają akredytowane przez rząd jednostki certyfikujące. W Polsce jest ich kilkanaście i są upoważnione przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Warto zaznaczyć, że certyfikat taki wydawany jest tylko na rok czasu, po czym producent ekożywności musi go odnowić.

Warto więc szukać na sklepowych półkach żywność z ''ekoliściem'' na etykiecie. Powinny tam też znajdować się napisy: "Produkt rolnictwa ekologicznego'', ewentualnie "Rolnictwo ekologiczne. System kontroli WE".

Nasze zdrowie jest dużo cenniejsze niż wydatki na żywność. Ojciec medycyny Hipokrates podkreślał, że większość chorób wchodzi do organizmu przez usta. Z szacunku dla samego siebie i dla swojego organizmu warto więc wkładać do swoich ust produkty BIO (EKO).