Agata Majcher

Czaszka

Czaszka stanowi strukturę kostną lub chrzęstną służącą jako szkielet głowy. Pełni ona funkcję ochrony mózgowia i innych struktur znajdujących się pod nią. Kości czaszki dzieli się na: kości części mózgowej, kości części twarzowej, w czaszce występują także ściany – górna, boczna, przednia i tylna.

Sklepienie czaszki to górna część mózgoczaszki, którą tworzą:

kość czołowa,
dwie kości ciemieniowe,
część górna kości potylicznej.

Ściana dolna (podstawa czaszki) ma powierzchnię zewnętrzną i wewnętrzną. Powierzchnię zewnętrzną podstawy czaszki stanowią:

podniebienie kostne,
powierzchnie dolne skrzydeł większych kości klinowej,
powierzchnia dolna kości potylicznej.

Na powierzchni dolnej kości skroniowej umiejscowiony są:

dół żuchwowy,
kanał tętnicy szyjnej,
wyrostek sutkowaty.

Kość potyliczna ma otwór wielki i dwa kłykcie potyliczne. Otwór szyjny ograniczony jest piramidą kości skroniowej i częścią boczną kości potylicznej. Powierzchnia wewnętrzna podstawy czaszki podzielona jest na trzy doły: przedni, środkowy i tylny. Dół przedni czaszki od środkowego oddzielają brzegi skrzydeł mniejszych i bruzda skrzyżowania wzrokowego kości klinowej, z kolei dół tylny od środkowego odgraniczają brzegi górne piramid kości skroniowych i grzbiet siodła tureckiego. W dole przednim, pośrodku, leży blaszka sitowa poprzebijana licznymi otworami. W dole środkowym w części środkowej mieści się dół przysadki, a w częściach bocznych – szczeliny oczodołowe górne oraz otwory: okrągłe, owalne i kolcowe. W dole tylnym znajduje się otwór wielki, a po jego stronach bocznych – otwory szyjne, powyżej których umiejscowione są otwory słuchowe wewnętrzne prowadzące do przewodów słuchowych wewnętrznych.

Twarz kostną (ścianę przednia czaszki) tworzą:

kość czołowa,
kości nosowe,
kości jarzmowe,
szczęka,
żuchwa.

W tej części biorą początek:

układ oddechowy (jama nosowa),
układ pokarmowy (jama ustna).

Mieszczą się tu także narządy zmysłów. W oczodołach znajduje się narząd wzroku, w jamie nosowej – narząd powonienia, a w jamie ustnej – narząd smaku. Ściana tylna czaszki utworzona jest głównie przez kość potyliczną oraz częściowo przez kości ciemieniowe i skroniowe.

Ścianę boczną czaszki tworzą:

kość skroniowa,
kość jarzmowa,
kość klinowa.

Na ścianie bocznej znajduje się łuk jarzmowy i otwór słuchowy zewnętrzny stanowiący wejście do przewodu słuchowego zewnętrznego. Połączenia pomiędzy kośćmi czaszki są różnorodne, tworzą je: